- Konu Başlıkları
- Noter Onaylı Tercüme Nedir?
- Noter Çevirinin Dilbilgisi veya Anlamını Kontrol Eder mi?
- Noterin Asıl Rolü Nedir?
- Yeminli Tercümanın Sorumluluğu Nedir?
- Noter Hatalı Çevirilerden Sorumlu Tutulabilir mi?
- Noter Onaylı Tercüme Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yargıtay Kararlarında Noter Sorumluluğu
- Kullanıcılar Neden Bu Yanılgıya Düşer?
- Noter, Doğruluğu Değil Yetkiyi Tasdik Eder
- Sıkça Sorulan Sorular
Resmî belgelerin başka bir dilde kullanılabilmesi için noter onaylı tercüme işlemi sıkça tercih edilir. Ancak bu işlemle ilgili en yaygın yanlış anlamalardan biri, noterin çevirinin dilbilgisi, anlam doğruluğu veya terminolojisini denetlediği yönündedir. Peki bu gerçekten böyle mi? Noter çeviriyi kontrol eder mi, yoksa sadece onaylamakla mı yükümlüdür?
Bu yazımızda, bu soruya kapsamlı bir yanıt verirken noter, tercüman ve çeviri bürosunun rollerini netleştiriyoruz. Ayrıca Noterlik Kanunu’nun bu süreçte notere hangi sorumlulukları verdiğini ele alıyor, belge onay sürecinin doğru anlaşılmasını sağlıyoruz.
[widget-140]
Noter Onaylı Tercüme Nedir?
Öncelikle kısa bir hatırlatma yapalım. Noter onaylı tercüme, yeminli bir tercüman tarafından çevrilen belgenin, noter huzurunda onaylanarak resmiyet kazanmasıdır. Bu işlem; çevirinin yetkili biri tarafından yapıldığını ve belgenin güvenilir olduğunu resmen belgeleme amacı taşır.
Noter, burada sürecin kontrol makamı değil, tasdik makamıdır. Yani çevirinin içeriğini değil, sürecin usule uygun yapıldığını denetler. Noter onaylı tercüme işlemi, belgelerin resmiyet kazanması için önemlidir ancak noter, metnin çeviri kalitesine müdahale etmez.
Noter Çevirinin Dilbilgisi veya Anlamını Kontrol Eder mi?
Hayır. Noter, yaptığı onay işlemi sırasında belgenin dilbilgisi, anlam doğruluğu, teknik içerik veya terminoloji uygunluğu gibi unsurları denetlemez. Bunun nedeni oldukça açıktır: Noter, çevirinin yapıldığı dili bilmek zorunda değildir.
Noterin görevi, çeviriyi yapan kişinin yeminli tercüman olduğunu ve işlemin usule uygun şekilde gerçekleştiğini tasdik etmektir. Noter; “Bu çeviri doğrudur” demek yerine, “Bu çeviri yeminli tercüman tarafından yapılmıştır” demektedir.
Bu ayrım, sürecin doğru anlaşılması açısından kritik öneme sahiptir.
Noterin Asıl Rolü Nedir?
Noterin temel görev ve sorumlulukları 1512 sayılı Noterlik Kanunu kapsamında tanımlanmıştır. Kanuna göre noter, yalnızca şu işlemleri yapar:
Yeminli tercümanın kimliğini ve yeminli olduğunu doğrular
Tercümenin noterlikte kayıtlı olduğundan emin olur
Belgenin çevirisinin, yeminli tercüman tarafından yapıldığını tasdik eder
Belgeye tasdik şerhi ekler ve imzalar
İşlemi resmi deftere kaydeder
Bu işlemler sırasında noter, çevirinin içeriği ile ilgili bir değerlendirme yapmaz. Çeviride herhangi bir anlam hatası ya da dilbilgisel bozukluk varsa, bu durum noter değil tercüman ve tercüme bürosu sorumluluğundadır.
Yeminli Tercümanın Sorumluluğu Nedir?
Yeminli tercüman, çevirinin doğruluğu, eksiksizliği ve anlam bütünlüğünden doğrudan sorumlu olan kişidir. Noter, bu kişiyi denetlemez; yalnızca noterlikte yemin etmiş olduğunu kontrol eder.
Dolayısıyla, çevirideki tüm dilsel kalite kontrol yeminli tercüman ve onunla birlikte çalışan tercüme bürosu tarafından sağlanmalıdır. Profesyonel bir tercüme ofisi, belgelerin hassasiyetini göz önünde bulundurarak hem terminolojik doğruluk hem de stil bakımından kaliteyi denetler.
Noter Hatalı Çevirilerden Sorumlu Tutulabilir mi?
Bu konu da sıkça merak edilir. Noter, çeviri hatalarından hukuken sorumlu tutulamaz çünkü metnin içeriğiyle ilgili bir denetim yapma yükümlülüğü yoktur. Bu da şu anlama gelir: Çeviri hatası varsa ve bu hata resmi bir süreçte sorun yaratırsa, bu durum tercümanı ve ilgili büroyu bağlar.
Bu sebeple noter onaylı çeviri yaptırırken çalışılacak tercümanın deneyimi ve çeviri kalitesi, sürecin en önemli halkasını oluşturur. Deneyimli tercümanlar ve kontrol süreçleri olan kurumsal çeviri büroları tercih edilmelidir.
Noter Onaylı Tercüme Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Noter, sadece belirli belgeleri ve prosedürleri onaylar. Bu süreçte hem tercüman hem de belge sahibi dikkatli olmalıdır:
Belge eksiksiz olmalı: Yırtık, okunmaz, sahte belgeyle işlem yapılamaz.
Tercüman noterlikte yeminli olmalı: Her tercüman her noterde işlem yapamaz.
Tercüme tamamlandıktan sonra notere gidilmeli: Yarım çeviriler onaylanmaz.
Noter tasdik şerhi eksiksiz olmalı: İmzalı ve kaşeli olmalıdır.
Bu sürecin doğru yönetilmesi için profesyonel hizmet almak büyük önem taşır. Noter onaylı tercüme fiyatları da belgelerin uzunluğu ve dili gibi kriterlere göre değişir. Ancak güvenilirlik açısından bu yatırım oldukça kritiktir.
Yargıtay Kararlarında Noter Sorumluluğu
Türk hukukunda bazı Yargıtay kararları, noterin yalnızca tasdik işlemi yaptığına, çevirinin içeriğinden sorumlu olmadığına dair açık hükümler içermektedir. Bu da uygulamada noterlerin çevirinin içeriğine müdahale etmeme prensibinin yasal zeminde de güçlü biçimde yer bulduğunu gösterir.
Noter sadece hukuki güvenlik sağlayan bir kurumdur; içerik değerlendirmesi yapmaz.
Kullanıcılar Neden Bu Yanılgıya Düşer?
Karmaşık bürokratik süreçlerde halk arasında şu gibi yanlış kabuller gelişmiştir:
“Noter onayladıysa mutlaka doğru çevrilmiştir.”
“Noter dil uzmanı gibi davranır.”
“Çeviride hata varsa noter sorumludur.”
Oysa bu düşünceler hukuki ve uygulama gerçekliğiyle uyuşmaz. Tercümenin kalitesi, noter değil, tercüman ve tercüme ofisinin profesyonelliğiyle ilgilidir.
Noter, Doğruluğu Değil Yetkiyi Tasdik Eder
Sonuç olarak noter, çeviri işleminin içeriğini değil; sadece kimin yaptığını, bu kişinin yetkili olup olmadığını ve işlemin usule uygun yürütüldüğünü tasdik eder. Noter onaylı tercümelerin güvenilir olmasını sağlayan unsur, noter değil, tercüman ve çeviri bürosunun kalitesidir.
Bu nedenle “noter çeviriyi kontrol eder mi” sorusunun cevabı, hukuki ve uygulamalı olarak hayırdır. Ancak bu sorunun doğurduğu yanılgılar, belki de en yaygın bürokratik hatalardan birini oluşturmaktadır.
[widget-153]
Sıkça Sorulan Sorular
Noter çevirinin içeriğini denetler mi?
Hayır. Noter, çeviriyi yapan kişinin yeminli tercüman olduğunu ve işlemin usule uygun yapıldığını onaylar. İçerik denetimi yapmaz.
Noterde çalışan tercümanlar mı çeviriyi yapar?
Hayır. Noterlerde tercüman çalışmaz. Bağımsız yeminli tercümanlar noter huzurunda işlem yapar.
Çeviri hatasında sorumluluk noter midir?
Hayır. Noter içerikten sorumlu değildir. Hata varsa tercüman ya da tercüme bürosu sorumludur.
Noter onaylı tercüme pahalı mı?
Tercüme uzunluğu, dili ve onay sürecine göre değişir. Detaylı bilgiye fiyat sayfalarından ulaşabilirsiniz.
Noter onaylı çeviri olmadan işlem yapılabilir mi?
Bazı kurumlar yeminli tercüme kabul etse de, resmî işlemlerde noter onayı çoğunlukla zorunludur.
