- Konu Başlıkları
- Apostil Onayı Neden ve Hangi Belgeler İçin Gereklidir?
- Apostil Onayı Gereken Belgeler (Kategorize Edilmiş Tam Liste)
- 1. Eğitim ve Öğrenim Belgeleri
- 2. Medeni Hal ve Nüfus Kayıt Belgeleri
- 3. Adli Belgeler (Mahkeme ve Sicil Kayıtları)
- 4. Noter Tasdikli Belgeler
- 5. Ticari ve İdari Belgeler
- Çok Önemli: Hangi Belgelere Apostil GEREKMEZ?
- Belgeye Apostil Aldıktan Sonraki Aşama: Tercüme
- Apostil Belgeleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Belgenizi Doğru Tanıyın
Yurtdışına çıkış hazırlıkları yaparken, elinize bir dizi resmi evrak alırsınız: Diploma, doğum belgesi, belki bir vekaletname veya sabıka kaydı. Tam bu noktada kritik bir soru belirir: "Bu belgelerden hangileri için apostil onayı almam gerekiyor?" Bu, "hangi belgelere apostil gerekir?" sorusunun en net halidir.
Bazı belgeler bu onay olmadan yurtdışında geçerli sayılmazken, bazılarına apostil yaptırmaya çalışmak ise gereksiz zaman kaybıdır. Hedef kitlenin (yani elindeki belgeye apostil gerekip gerekmediğinden emin olmayan kişilerin) ihtiyacını karşılamak için hazırladığımız bu rehber, aradığınız o net cevabı size sunacak.
Bu makalede, apostil onayı gereken belgeler listesi detaylı ve kategorize edilmiş bir şekilde sunulacak, hangi belge için hangi ön onayların gerektiği açıklanacak ve en önemlisi, hangi belgelere apostil gerekmez sorusu da netleşecektir. Öncelikle bu apostil onayı nedir, kısaca değinelim.
[widget-133]
Apostil Onayı Neden ve Hangi Belgeler İçin Gereklidir?
Apostil, 1961 Lahey Sözleşmesi'ne taraf ülkeler arasında, bir resmi belgenin gerçekliğini ve üzerindeki imzanın/mührün yetkisini doğrulayan uluslararası bir tasdik şerhidir. Temel amacı, bir belgeyi bir ülkeden diğerine taşırken yaşanan uzun diplomatik onay zincirlerini (Konsolosluk onayı vb.) ortadan kaldırmaktır. Temelde "apostil onayı nedir?" sorusunun cevabı budur.
Apostil, belgenin içeriğini değil, resmiyetini onaylar. Bu işlemin tam olarak ne anlama geldiğini merak ediyorsanız, apostil onayı nedir başlıklı temel rehberimizi inceleyebilirsiniz. Kural basittir: Eğer bir belge "resmi" statüdeyse (devlet, adliye, noter veya tanınan bir eğitim kurumu tarafından düzenlenmişse) ve Lahey Sözleşmesi'ne taraf başka bir ülkede kullanılacaksa, apostil onayı gerekir. Peki, hangi belgelere apostil gerekir? Bu, apostil onayı gereken belgeler listesi için bir giriş niteliğindedir.
Apostil Onayı Gereken Belgeler (Kategorize Edilmiş Tam Liste)
Kafa karışıklığını gidermek için apostil onayı gereken belgeleri ana kategorilere ayırdık. Her kategori, o belge için gereken ön onay süreçlerini de belirtmektedir.
1. Eğitim ve Öğrenim Belgeleri
Yurtdışında eğitim, denklik veya iş başvuruları için en sık talep edilen belgelerdir.
- Diplomalar (Lise, Ön Lisans, Lisans, Yüksek Lisans): Bu, diploma apostil işleminin en yaygın örneğidir. Yurtdışı eğitim için diploma apostil neredeyse her zaman istenir.
- Ön Şart: Lise diplomaları için önce İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nden, üniversite diplomaları için ise üniversitenin ilgili birimlerinden veya ilgili üst kurullardan "aslı gibidir" onayı (veya mühür/imza teyidi) alınmalıdır. Bu ön onay olmadan Valilik/Kaymakamlık apostil yapmaz. Bu, diploma apostil sürecinin kritik bir adımıdır.
- Transkriptler (Not Dökümleri): Genellikle diplomayla birlikte istenir. Ön şartları diploma ile aynıdır.
- Öğrenci Belgeleri: Aktif öğrencilik durumunu gösterir.
- Denklik Belgeleri: Yurtdışında alınan diplomaların Türkiye'deki denkliğini gösteren belgeler tekrar yurtdışına sunulacaksa apostil gerektirebilir.
- Mezuniyet Belgeleri / Geçici Mezuniyet Belgeleri: Diploma apostil ile aynı sürece tabidir. Eğitim belgeleri, apostil onayı gereken belgeler listesi içinde önemli bir yer tutar. Bu belgeler için apostil onayı şarttır.
2. Medeni Hal ve Nüfus Kayıt Belgeleri
Genellikle evlilik, vatandaşlık, miras veya oturum izni başvurularında kullanılır. Bu belgeler Nüfus Müdürlüklerinden alındıktan sonra doğrudan Valilik/Kaymakamlık'a götürülerek apostil yaptırılabilir.
- Doğum Belgesi (Formül A): Uluslararası (çok dilli) doğum kayıt örneği. Bu, doğum belgesi apostil için sıkça kullanılan formdur.
- Evlilik Belgesi (Formül B): Uluslararası evlenme kayıt örneği.
- Evlenme Ehliyet Belgesi: Kişinin evlenmesine engel bir durum olmadığını gösterir.
- Nüfus Kayıt Örneği (Vukuatlı): Aile veya bireysel kayıtları gösterir. Doğum belgesi apostil işlemi gibi, bu belgeler de Nüfus Müdürlüğü'nden alınır.
- Ölüm Belgesi (Formül C): Uluslararası ölüm kayıt örneği.
- Bekarlık Belgesi: Medeni durumunu belirtir. Bir doğum belgesi apostil işlemi genellikle hızlıdır.
- İsim Denklik Belgesi: İsim değişikliği veya farklı yazılımları teyit eder.
Bu medeni hal evrakları, "hangi belgelere apostil gerekir?" sorusuna verilecek yanıtlardan biridir. Özellikle doğum belgesi apostil çok sık talep edilir. Bu belgeler için de apostil onayı almanız gerekecek. Bir doğum belgesi apostil işlemi de, diploma apostil gibi ön onay gerektirmez.
3. Adli Belgeler (Mahkeme ve Sicil Kayıtları)
Oturum izni, vatandaşlık veya bazı iş başvurularında güvenlik soruşturması amacıyla talep edilir. Bu belgeler için yetkili makam Valilik/Kaymakamlık değil, Adliyelerdir.
- Adli Sicil Kaydı (Sabıka Kaydı): Adli sicil kaydı apostil işlemi en çok ihtiyaç duyulanlardan biridir. Sabıka kaydı apostil olarak da bilinir.
- Uzmanlık Notu: Bu belge artık e-Devlet üzerinden "e-Apostilli" olarak alınabilmektedir. Bu, e-apostil belgeleri için harika bir örnektir. e-Devlet'ten "Adli Sicil Kaydı (Yurtdışı Kullanım)" seçeneği ile belge oluşturup, ardından yine e-Devlet'in "e-Apostil" hizmetinden bu belgeyi seçerek dijital onaylı PDF alabilirsiniz. Bu e-apostil belgeleri, süreci çok hızlandırır. Adli sicil kaydı apostil (veya sabıka kaydı apostil) işlemi böylece fiziksel başvuru gerektirmez.
- Mahkeme Kararları (Kesinleşme Şerhiyle): Boşanma kararları, velayet kararları, mirasçılık belgeleri (veraset ilamı) gibi mahkemece verilmiş ve "kesinleşme şerhi" taşıyan belgeler.
- Yetkili Makam: Belgenin alındığı Adliyedeki Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığı'ndan apostil yapılır.
Bu e-apostil belgeleri, yurtdışında olanlar için büyük kolaylıktır. Sabıka kaydı apostil işlemi için adliyeye gitmenize gerek kalmayabilir. Kısacası, adli sicil kaydı apostil bu sistemle çok basittir. Eğer e-apostil belgeleri kapsamı dışındaysa, Adliyeye gitmeniz gerekir. Sabıka kaydı apostil ve adli sicil kaydı apostil aynı belgenin tasdikidir. Bu da sabıka kaydı apostil için son bilgidir. Adli sicil kaydı apostil işlemi böylece tamamlanır.
4. Noter Tasdikli Belgeler
Yurtdışında adınıza işlem yapılması, şirket kurulumu veya yasal taahhütler için kullanılır. Noter belgeleri apostil için süreç farklıdır.
- Vekaletnameler: Yurtdışındaki bir avukata veya kişiye yetki vermek için.
- Muvafakatnameler: (Örn: 18 yaş altı çocuğun yurtdışına çıkışı için ebeveyn izni).
- Taahhütnameler:
- İmza Sirküleri / İmza Beyannameleri:
- Yeminli Tercüme Evrakları: Türkiye'de yapılan bir yeminli tercümenin noter onayından sonra yurtdışında geçerli olması için.
- Süreç: Noter belgeleri apostil sürecinde, önce noter onayı şarttır. Ardından, Noter'in imzasını tasdik etmek üzere Valilik/Kaymakamlık'a gidilerek apostil alınır.
Bu noter belgeleri apostil işlemi için Valilik/Kaymakamlık imzayı tasdikler. Kısacası, noter belgeleri apostil süreci iki aşamalıdır: Önce Noter, sonra Kaymakamlık. Bu, noter belgeleri apostil için standart bir yoldur.
5. Ticari ve İdari Belgeler
Yurtdışında şirket şubesi açma, banka hesabı açma veya ticari anlaşmalar için gereklidir.
- Faaliyet Belgesi (Oda Sicil Kaydı): İlgili odalardan alınır.
- Ticaret Sicil Gazetesi:
- Vergi Levhası: (Noter onayı sonrası apostil gerekebilir).
- Banka Belgeleri: (Bazı banka referans mektupları veya hesap dökümleri, noter onayı sonrası apostil gerektirebilir).
Çok Önemli: Hangi Belgelere Apostil GEREKMEZ?
Apostil onayı gereken belgeler listesi kadar önemli olan bir diğer konu da hangi belgelere apostil gerekmez sorusudur. Kullanıcılar sıklıkla hangi belgelere apostil gerekmez diye merak eder. Aşağıdaki belgeler apostil kapsamı dışındadır:
- Pasaportlar ve TC Kimlik Kartları: Bu belgeler zaten kendi başlarına uluslararası geçerliliği olan seyahat ve kimlik belgeleridir.
- Sürücü Belgeleri (Ehliyet): Ulusal ehliyetlere apostil yapılmaz.
- Diplomatik ve Konsolosluk Belgeleri: Doğrudan büyükelçilik veya konsolosluklar tarafından düzenlenen belgeler apostilden muaftır.
- Ticari Faturalar veya Gümrük Belgeleri: Doğrudan ticari operasyonlara veya gümrük işlemlerine ilişkin idari belgeler.
- Resmi Statüde Olmayan Özel Belgeler: Doktordan alınan bir sağlık raporu (resmi mühür taşımıyorsa), işyeri referans mektupları (noter onayı yoksa) vb.
Bu liste, hangi belgelere apostil gerekmez sorusunun net cevabıdır. Apostil onayı gerekmeyen bu belgeler için (hangi belgelere apostil gerekmez listesindekiler) boşuna zaman harcamayın.
Belgeye Apostil Aldıktan Sonraki Aşama: Tercüme
Apostil onayını aldınız. Peki, süreç bitti mi? Genellikle hayır. Apostil şerhi, belgenizin (örn: diplomanızın) Türkçe ve resmi olduğunu kanıtlar. Bu, "apostil onayı nedir?" sorusunun değil, "ne işe yarar?" sorusunun cevabıdır. Ancak belgenizi sunacağınız yabancı kurum Türkçe bilmiyorsa, sizden hem belgenin hem de üzerindeki apostil şerhinin yeminli tercümesini isteyecektir. İşte bu noktada apostil onayı tercümesi devreye girer.
Bu noktada, belgenizin hedef dile doğru ve yasal olarak geçerli bir şekilde çevrilmesi gerekir. Tüm bu apostil onayı sürecinin son adımı genellikle profesyonel bir apostil onayı tercümesi hizmeti almaktır. Bu tercüme de genellikle noter onayı gerektirir ve bazı durumlarda bu noter onaylı tercümeye ikinci bir apostil daha alınması gerekebilir. Bu apostil onayı tercümesi süreci, noter belgeleri apostil sürecine benzer bir mantıkta ilerler. Profesyonel bir apostil onayı tercümesi, belgenizin kabulü için şarttır.
Apostil Belgeleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Belge listesiyle ilgili akla takılan bazı spesifik soruları burada yanıtlıyoruz:
1. e-Devlet'ten alınan belgelere apostil yapılır mı?
Evet. Özellikle Adli Sicil Kaydı ve bazı Mahkeme Kararları artık e-Devlet üzerinden "e-Apostilli" olarak alınabilmektedir. Bu, e-apostil belgeleri için bir teyittir. Diğer e-Devlet belgeleri (örn: Nüfus Kayıt Örneği) için, belgeyi "Barkodlu Belge" olarak alıp, bu barkodun doğrulanabilir olması şartıyla Valilik/Kaymakamlık'a fiziksel başvuru yapabilirsiniz. Bu, "apostil onayı nedir?" sorusundan çok "nasıl alınır?" sorusunun cevabıdır. e-Apostil belgeleri bu süreci kolaylaştırır.
2. Diplomamın veya kimliğimin fotokopisine apostil yaptırabilir miyim?
Hayır. Apostil, belgenin "aslına" veya "noter onaylı suretine" yapılır. Normal bir fotokopiye apostil onayı alamazsınız. Eğer aslını vermek istemiyorsanız, belgenizin aslını bir notere götürüp "Aslı Gibidir" yaptırmalı, ardından bu noter onaylı kopyaya apostil almalısınız.
3. Apostil onayı gereken belgeler listesi her ülke için aynı mı?
Apostil onayı, sadece Lahey Sözleşmesi'ne taraf ülkeler için geçerlidir. Apostil onayı gereken belgeler listesi bu anlamda Lahey'e taraf ülkeler için geçerlidir. Eğer belgenizi göndereceğiniz ülke bu sözleşmeye taraf değilse, apostil onayı yeterli olmaz. Bu durumda "Konsolosluk Tasdiki" denilen daha uzun bir süreç gerekir.
4. Şirket evrakları için apostil nasıl alınır?
Ticaret Odası'ndan alınan faaliyet belgesi, sicil gazetesi gibi belgeler önce ilgili odada onaylatılır veya noter tasdiki yapılır, ardından Valilik/Kaymakamlık'tan apostil alınır. Bu, "hangi belgelere apostil gerekir?" sorusunun ticari yanıtıdır.
5. Apostil onayı tercümesi her zaman gerekli midir?
Evet, çoğu zaman. Apostil onayı tercümesi, belgenin kullanılacağı ülkenin diline yapılmalıdır. Eğer belgeyi sunacağınız kurum Türkçe kabul etmiyorsa, sadece apostil onayı yetmez, apostil onayı tercümesi de gerekir. Bu hizmet, apostil onayı tercümesi olarak adlandırılır.
6. En çok hangi belgelere apostil gerekir?
"Hangi belgelere apostil gerekir?" diye sorulduğunda, tecrübelerimize göre akla ilk gelenler diploma apostil ve doğum belgesi apostil işlemleridir.
Belgenizi Doğru Tanıyın
Yurtdışı işlemlerinizde "hangi belgelere apostil gerekir" sorusunun cevabı, başarınız için kritik öneme sahiptir. Bu rehberde detaylı bir apostil onayı gereken belgeler listesi sunduk. Süreci özetlemek gerekirse:
- Belgenizin "resmi" bir belge olduğundan emin olun (Eğitim, Adli, Medeni, Noter).
- Pasaport, kimlik gibi apostil gerektirmeyen (hangi belgelere apostil gerekmez listesindeki) belgelerle zaman kaybetmeyin.
- Diploma, transkript gibi belgeler için yetkili makamdan (MEB, YÖK vb.) ön onay almayı unutmayın.
- Adli belgeler için Adliyeye, diğer tüm resmi belgeler için Valilik/Kaymakamlık'a başvurun.
- e-Apostil seçeneğini (özellikle sabıka kaydı için) mutlaka değerlendirin.
Belgenizi doğru tanımlamak, "apostil onayı nedir" ve "hangi belgelere uygulanır" sorularını net yanıtlamak, uluslararası işlemlerinizde size haftalar kazandırabilir.
